شهر سلطانیه در استان زنجان مملو از آثار تاریخی و گردشگری است و در حاشیه روستای «ویر»، جایی كه می‌توانی سه غار سنگی را ببینی كه در دل صخره‌هایی بزرگ شكل گرفته‌اند هر كدام نقش‌های زیبایی دارند كه همه از سنگ و در دل همین صخره‌ها تراشیده شده‌اند شاید به‌همین دلیل هم به این منطقه می‌گویند «داش‌كسن» كه به زبان آذری به‌معنی «سنگ‌بُر» است.

«معبد اژدها» در فاصله كمی از شهر قرار دارد و نقش دو اژدها از معروف‌ترین و جذاب‌ترین نقش‌های این محوطه تاریخی است، طول آن پنج متر و ارتفاعش یك‌و‌نیم متر است. اژدها از قدیم در فرهنگ ایران وجود داشته است، ولی دو اژدهای «داش‌كسن»، ایرانی نیستند وچینی‌اند و عجیب است كه این قهرمانان افسانه‌های چینی در ایران و در نزدیكی زنجان چه می‌كنند؟

می‌گویند از معبد «داش‌كسن» در دو دوره تاریخی استفاده می‌شده: دوره اول زمان ساسانیان بوده است، اما از این دوره چیز زیادی باقی نمانده؛ دوره دوم، زمان فرمانروایی مغول‌ها در ایران، قرن هشتم هجری بوده است. زمانی كه ایلخان مغول، ارغون از دنیا رفت، الجای‌خاتون، خواهر سلطان محمد خدابنده تصمیم گرفت به معبد شكلی تازه بدهد. برای همین از هنرمندان چینی دعوت كرد تا معبد را تزیین كنند.

به‌جز دو اژدها، آثار هنری زیبای دیگری هم در این معبد توجه بیننده را به‌خود جلب می‌كند. محراب‌هایی در دو طرف نقش دو اژدها با مقرنس‌های ظریف و زیبا و همین‌طور نقش‌های تزیینی معبد نشان می‌دهند هنرمندانی كه این نقش‌ها را به‌وجود آورده‌اند، چه چینی چه ایرانی، در كارشان مهارت زیادی داشته‌اند.

حالا این بنا صدمه‌های زیادی دیده، آن‌قدر كه وقتی از دور به آن نگاه می‌كنی، چیزی نمی‌بینی مگر یك صخره و تكه‌هایی از سنگ كه در دامنه آن ریخته،‌ با وجود این هنوز هم به‌خاطر نقشه معماری‌اش و همین‌طور به‌خاطر نقش‌های تزیینی‌اش، یكی از ارزشمندترین بناهای سنگی ایران به‌حساب می‌آید و به‌خاطر ردپای هنر چین در آن، منحصر به‌فرد و بی‌نظیر.

مجموعه تاریخی داش كسن مركب از ایوانها، نقوش برجسته و محوطه‌های باستانی است كه در جهات مختلف به ویژه نقش حجاری شده اژدها، منحصر به فرد و قابل توجه‌است. آثار به جا مانده در محل؛ این احتمال را قوت می‌بخشد كه ایلخان مغول «ارغون» بیش از گرایش به دین اسلام، اقدام به ساخت معبدی كرده‌است. تاثیر و تاثر متقابل ایران و چین بر یكدیگر بیش از هر محل دیگری در این مكان مشهود است چنانچه تلفیق طرح های اسلیمی و نقش اژدها این موضوع را متذكر می‌شود.

در حال حاضر؛ چیز زیادی از این معبد باقی نمانده و تنها سنگ های بزرگ و پراكنده در گوشه كنار معبد دیده می‌شود.

محدوده معبد اژدها مستطیلی و به ابعاد تقریبی ۱۰۰ متر در ۵۰ متر است كه یك قسمت از آن به واسطه حفاری در تپه ایجاد شده‌است. معبد در دامنه تپه‌ای قرار داشته و مشرف به دشتهای وسیع و زیبایی است.

دو اژدهای عظیم كه هر كدام در پیچ و خم های سحر آمیز خود اسراری را نهفته دارند و شخصیت محوری معبد، از آن آنهاست، گویی محافظان همیشه بیدار معبدند و تزئینات اسلامی از قبیل اسلیمی های زیبا و مقرنس های چشم نواز و قاب بندی های دقیق بخشی از هنرهای اسلامی است كه جلوه ای پر شكوه به معبد بخشیده است.

راه رسیدن به معبد چندان مناسب نبوده و از روستای ویر به بعد كاملا خاكی و بدون تابلوی راهنما است. از حاشیه روستا تا معبد حدود پنج كیلومتر راه را باید طی كرد كه بهتر است یكی از اهالی را به عنوان راهنما با خود همراه داشته باشید؛ تا برای یافتن محل معبد دچار مشكل نشوید. در كنار معبد یك كانكس كوچك وجود دارد كه نگهبان معبد در آن زندگی می‌كند.